Gerechtshof Amsterdam, hoger beroep strafrecht overig

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep van

14 november 2024 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422, tweede lid, van het Wetboek van Strafvordering (Sv), naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in eerste aanleg.

Tegen voormeld vonnis is namens de verdachte hoger beroep ingesteld.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen de verdachte en de raadsvrouw naar voren hebben gebracht.

De rechtbank Amsterdam heeft de verdachte vrijgesproken van het onder 1 tenlastegelegde (medeplegen van) witwassen van een geldbedrag van € 475.095,00 (€ 473.285,00 en € 1.810,00) en van het witwassen van meer dan één horloge. Namens de verdachte is onbeperkt hoger beroep tegen het vonnis ingesteld.

De raadsvrouw heeft zich op het standpunt gesteld dat wat betreft het onder 1 tenlastegelegde sprake is van een impliciet cumulatieve tenlastelegging van voorwerpen die zouden zijn witgewassen. Dat betekent dat de verdachte ten aanzien van het deel van het geldbedrag en de horloges waarvan hij door de rechtbank is vrijgesproken niet-ontvankelijk moet worden verklaard in het hoger beroep.

Het hof is van oordeel dat wat betreft het tenlastegelegde geldbedrag van € 523.685,00 geen sprake is van een impliciet cumulatieve tenlastelegging. Het hof ziet daarom geen reden de verdachte niet-ontvankelijk te verklaren in het ingestelde hoger beroep voor zover dat is gericht tegen de in het vonnis waarvan beroep gegeven vrijspraak ter zake van – kortgezegd – het witwassen van het geldbedrag van € 473.285,00.

Ten aanzien van de horloges is in de tenlastelegging opgenomen ‘een of meer horloges’. Hiervoor geldt dat de horloges niet afzonderlijk ten laste zijn gelegd. Het hof ziet daarom geen reden om het hoger beroep, voor zover dit is gericht tegen het Cartier horloge, niet-ontvankelijk te verklaren.

De verdachte is vrijgesproken van het cumulatief/alternatief tenlastegelegde bedrag van € 1.810,00 zodat het hof het hoger beroep, voor zover dit hiertegen is gericht, niet-ontvankelijk zal verklaren.

Aan de verdachte is – voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen – tenlastegelegd dat:

1.

hij op of omstreeks 26 december 2021 te Amsterdam, in elk geval in Nederland, tezamen en in vereniging met anderen of een ander, althans alleen, van een voorwerp, te weten ongeveer 523.685 euro en/of een of meer horloges (merk Rolex) en/of een of meer andere goederen

de werkelijke aard, de herkomst, de vindplaats, de vervreemding en/of de verplaatsing heeft verborgen en/of verhuld en/of

heeft verborgen en/of verhuld wie de rechthebbende op een voorwerp, te weten ongeveer 523.685 euro en/of een of meer horloges (merk Rolex) en/of een of meer andere goederen en/of

heeft verborgen en/of verhuld wie een voorwerp, te weten ongeveer 523.685 euro en/of een of meer horloges (merk Rolex) en/of een of meer andere goederen voorhanden heeft gehad, en/of

een voorwerp, te weten ongeveer 523.685 euro en/of een of meer horloges (merk Rolex) en/of een of meer andere goederen heeft verworven en/of voorhanden heeft gehad,

terwijl hij en/of zijn mededader(s) wist/wisten, althans redelijkerwijs had/hadden moeten vermoeden, dat dat/die voorwerp(en), te weten ongeveer 523.685 euro en/of een of meer horloges (merk Rolex) en/of een of meer andere goederen, geheel of gedeeltelijk - onmiddellijk of middellijk - afkomstig was/waren uit enig misdrijf;

2.

hij op of omstreeks 26 december 2021 te Amsterdam, in elk geval in Nederland, tezamen en in vereniging met anderen of een ander, althans alleen, opzettelijk aanwezig heeft gehad

ongeveer 4 kilogram hasjiesj en/of een plak hasjiesj, in elk geval een hoeveelheid van meer dan 30 gram van een gebruikelijk vast mengsel van hennephars en plantaardige elementen van hennep waaraan geen andere substanties zijn toegevoegd (hasjiesj),

en/of

ongeveer 78,4 gram hennep, in elk geval een hoeveelheid van meer dan 30 gram hennep,

zijnde hasjiesj en/of hennep (een) middel(en) als bedoeld in de bij de Opiumwet behorende lijst II, dan wel aangewezen krachtens het vijfde lid van artikel 3a van die wet.

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zal het hof deze verbeterd lezen. De verdachte wordt daardoor niet in de verdediging geschaad.

De raadsvrouw heeft verzocht de dagvaarding ten aanzien van de onder 1 tenlastegelegde zinsnede “en/of een of meer andere goederen” partieel nietig te verklaren. Volgens de raadsvrouw is, gelet op de enorme hoeveelheid goederen die in beslag is genomen, onvoldoende duidelijk welke goederen worden bedoeld met het witwassen van “een of meer andere goederen”.

Het hof overweegt het volgende.

Op grond van artikel 261 Sv moet de dagvaarding onder meer een opgave van het tenlastegelegde feit bevatten en ook de omstandigheden waaronder dat feit zou zijn begaan. De opgave van het feit in de tenlastelegging moet voldoende duidelijk en feitelijk zijn, zodat de verdachte zich daartegen kan verdedigen en duidelijk is wat de rechter precies moet onderzoeken.

In het onder 1 tenlastegelegde zijn op vijf plaatsen de woorden “en/of een of meer andere goederen” opgenomen. Anders dan de rechtbank, is het hof met de raadsvrouw van oordeel dat de onder 1 tenlastegelegde zinsneden “en/of een of meer andere goederen” onvoldoende specifiek zijn. Gelet op de hoeveelheid in beslag genomen goederen is niet duidelijk welke goederen hiermee worden bedoeld. Daarmee is voor de verdediging op dit punt onvoldoende duidelijk waar de vervolging op rust. Het hof verklaart de dagvaarding steeds ten aanzien van de woorden “en/of een of meer andere goederen” nietig.

Het hof merkt op dat het horloge van het merk Cartier niet valt onder de noemer van “een of meer andere goederen” maar onder de noemer van “een of meer horloges” zoals vermeld in de tenlastelegging. Het hof ziet geen redenen om dit deel van de tenlastelegging nietig te verklaren.

Het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd, omdat het hof tot een andere bewezenverklaring komt dan de rechtbank.

De advocaat-generaal heeft zich op het standpunt gesteld dat feit 1 (tot het door de rechtbank bewezenverklaarde geldbedrag van € 50.400,00) en feit 2 wettig en overtuigend kunnen worden bewezen. Wel dient de verdachte van het medeplegen van beide feiten te worden vrijgesproken.

De raadsvrouw heeft zich wat betreft feit 1 op het standpunt gesteld dat de verdachte moet worden vrijgesproken, omdat niet kan worden bewezen dat de tenlastegelegde geldbedragen en overige voorwerpen afkomstig zijn uit enig misdrijf. De verdachte heeft een geldbedrag van (slechts) € 62.400,00 voorhanden gehad. Hierover heeft de verdachte tot in detail verklaard over de legale herkomst; hiervan betrof € 5.400,00 zijn eigen spaargeld en het overige bedrag van € 57.000,00 had de verdachte in bewaring voor familie en vrienden en zij hebben, voor zover mogelijk, de verklaring van de verdachte ook schriftelijk bevestigd. Het openbaar ministerie heeft ten onrechte geen onderzoek gedaan naar de legale herkomst die volgt uit de verklaring van de verdachte. Wat betreft feit 2 heeft de raadsvrouw zich op het standpunt gesteld dat de verdachte van het tenlastegelegde medeplegen (partieel) moet worden vrijgesproken.

Feit 1: vrijspraak van witwassen

Aan de verdachte toe te rekenen geldbedrag

Op 26 december 2021 is de politie de woning aan het [adres 2] binnengetreden. Er werden meerdere tassen met bundels briefgeld aangetroffen. De verdachte heeft tijdens het politieverhoor verklaard dat hij af en toe op kamer 4 verblijft, dat er ongeveer € 60.000,00 op deze kamer lag en dat hij met de twee tassen met geld (het hof begrijpt: die elders in diezelfde woning zijn aangetroffen) niets te maken heeft. In kamer 4 is een geldbedrag van € 62.400,00 aangetroffen. De broer van de verdachte, [naam 1] , heeft verklaard dat het overige in de woning aangetroffen geld van hem is.

Op basis van het voorgaande stelt het hof vast dat de verdachte een geldbedrag van € 62.400,00 voorhanden heeft gehad.

Aangetroffen horloges

Bij de verdachte zijn horloges aangetroffen van het merk Rolex Datejust, Bvlgari Ergon, Tag Heuer Aqua Racer en Cartier. Daarnaast zijn twee namaak Rolex horloges aangetroffen.

Afkomstig uit enig misdrijf

Het hof moet vervolgens de vraag beantwoorden of bewezen is dat het geldbedrag van in totaal € 62.400,00 en de horloges geheel of gedeeltelijk afkomstig zijn uit enig misdrijf.

In deze zaak is geen sprake van direct bewijs dat het geldbedrag en/of de horloges afkomstig is/zijn uit een concreet gronddelict. Dat de voorwerpen afkomstig zijn uit “enig misdrijf” kan niettemin worden bewezen als het op grond van de vastgestelde feiten en omstandigheden niet anders kan zijn dan dat het voorwerp afkomstig is uit enig misdrijf. Op basis van de feiten en omstandigheden in het dossier oordeelt het hof dat sprake is van een witwasvermoeden. Naar het oordeel van het hof is het een feit van algemene bekendheid dat het voorhanden hebben van grote contante geldbedragen door privépersonen hoogst ongebruikelijk is vanwege het risico op onder meer diefstal, waarbij het geld niet is verzekerd. Het is daarnaast een feit van algemene bekendheid dat mensen die leven van een uitkering, zoals de verdachte, hiervan vaak net rond kunnen komen. In zijn algemeenheid geldt dat geldbedragen van een behoorlijke omvang in contante coupures, die niet direct zijn terug te voeren op een aantoonbare bron van inkomsten, vermoedens oproepen van witwassen. De verdachte ontvangt een uitkering van het UWV en uit de analyse van de banktransacties van de verdachte blijkt dat het aangetroffen geldbedrag niet kan worden verklaard door geldopnames van zijn bankrekeningen vanaf januari 2021. Tot slot weegt mee dat in de woning een aanzienlijke hoeveelheid hasj en hennep is aangetroffen.

Uit deze omstandigheden tezamen volgt dat sprake is van een gerechtvaardigd vermoeden van witwassen. Dat betekent dat van de verdachte een concrete, min of meer verifieerbare en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijke verklaring mag worden verlangd dat het geldbedrag van in totaal € 62.400,00 en de horloges niet van misdrijf afkomstig zijn.

De verdachte heeft bij de politie verklaard dat een geldbedrag ad € 5.000,00 (volgens de raadsvrouw ter terechtzitting: € 5.400,00) zijn eigen geld betreft. Uit een door de verdediging overgelegd stuk van

30 oktober 2024 volgt dat [naam 2] in de zomer van 2019 een Volkswagen Up met kenteken [kenteken 1] heeft overgenomen voor een bedrag van € 4.900,00 en dat hiervoor contant is betaald. De verdachte heeft verder verklaard dat een geldbedrag ad € 2.000,00 van zijn vader is geweest die verbleef in een verzorgingstehuis en inmiddels is overleden. De verdachte heeft verklaard dat hij het overige bij hem aangetroffen geldbedrag ad € 55.000,00 voor vrienden in bewaring heeft gehad. Hij had een geldbedrag ad € 20.000,00 voor [naam 3] , een geldbedrag ad € 15.000,00 voor [naam 4] en een geldbedrag ad € 20.000,00 voor [naam 5] . In een e-mailbericht van 3 november 2024 heeft [naam 3] verklaard dat hij professioneel voetballer is geweest, in het buitenland vaker contant werd betaald en dat hij dit gespaarde geld bij de verdachte bewaarde omdat hij niet met veel contant geld wilde reizen en nu het resterende bedrag van € 10.000,00 terug wenst te krijgen. (Voetnoot 1) In een e-mailbericht van 5 november 2024 heeft [naam 4] verklaard dat hij € 15.000,00 van zijn spaargeld bij de verdachte in bewaring heeft gegeven wegens gebrek aan vertrouwen tussen hem en zijn toenmalige vriendin met wie hij ging samenwonen. Ook heeft [naam 4] verklaard dat hij € 20.000,00 van een vriend van hem, genaamd [naam 5] , aan de verdachte in bewaring heeft gegeven omdat [naam 5] kampte met een gokverslaving en hij op deze wijze geen gebruik kon maken van zijn geld.

Het hof vindt het opmerkelijk dat de verdachte voor een aantal mensen relatief grote geldbedragen contant bewaarde. Dat neemt niet weg dat de verdachte hierover concrete, verifieerbare en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijke verklaringen heeft gegeven. [naam 3] en [naam 4] hebben deze verklaringen bevestigd en het openbaar ministerie had deze bij deze personen kunnen verifiëren. Weliswaar roept de nadere verklaring van [naam 4] , dat hij ook € 20.000,00 van [naam 5] aan de verdachte heeft gegeven, vragen op, maar het openbaar ministerie had bij [naam 5] kunnen nagaan of dit ook inderdaad het geval was. Ook bij [naam 2] had navraag gedaan kunnen worden naar de wijze van betaling voor de auto.

Horloges

De verdachte heeft verklaard dat hij een Rolex Datejust horloge heeft geleend van een vriend genaamd

[naam 6] (hierna: [naam 6] ). [naam 6] heeft deze verklaring van de verdachte bevestigd en heeft de

aanschaf van het horloge onderbouwd met een aankoopbon. De verdachte heeft over de namaakhorloges verklaard dat zij een geringe waarde vertegenwoordigen. Over het Bvlgari Ergon horloge en het tweedehands Tag Heuer Aqua racer horloge heeft de verdachte verklaard dat deze van hem zijn en dat hij deze heeft gekocht voor respectievelijk € 800,00 en € 600,00. Hij heeft dit onderbouwd met aankoopbonnen.

Het hof is van oordeel dat de verdachte voor de hiervoor bedoelde horloges een concrete, min of meer verifieerbare en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijke verklaring heeft gegeven zodat het vermoeden van witwassen is weerlegd.

Het Cartier horloge zou volgens de verdachte geleend zijn van een vriend, namelijk [naam 7] . [naam 7] heeft deze verklaring van de verdachte bevestigd en heeft dit onderbouwd met foto’s van het horloge, een aankoopfactuur en een factuur voor service aan het horloge. Ook naar de herkomst van dit horloge was nader onderzoek door het openbaar ministerie mogelijk.

Op grond van het voorgaande zal het hof de verdachte vrijspreken van hetgeen onder feit 1 ten laste is gelegd.

Voorwaardelijk verzoek

De raadsvrouw heeft ter terechtzitting in hoger beroep – indien het hof tot een bewezenverklaring komt

van het onder 1 tenlastegelegde – verzocht het onderzoek te heropenen om [naam 5] te horen als getuige. Op het voorwaardelijk verzoek van de raadsvrouw hoeft niet te worden beslist, nu het hof de verdachte van het onder 1 tenlastegelegde zal vrijspreken.

Feit 2: opzettelijk aanwezig hebben van softdrugs

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte opzettelijk 4 kilogram hasjiesj en 78,4 gram hennep aanwezig heeft gehad. De verdachte heeft dit feit bekend. Niet is bewezen dat de verdachte dit feit tezamen en in vereniging met (een) ander(en) heeft gepleegd, zodat de verdachte van het tenlastegelegde medeplegen moet worden vrijgesproken.

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder 2 tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

2.

hij op of omstreeks 26 december 2021 te Amsterdam opzettelijk aanwezig heeft gehad 4 kilogram hasjiesj en 78,4 gram hennep.

Hetgeen onder 2 meer of anders is tenlastegelegd, is niet bewezen. De verdachte moet hiervan worden vrijgesproken.

Het bewezenverklaarde is gegrond op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat, zoals deze na het eventueel instellen van beroep in cassatie zullen worden opgenomen in de op te maken aanvulling op dit arrest.

Geen omstandigheid is aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het onder 2 bewezenverklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.

Het onder 2 bewezenverklaarde levert op:

opzettelijk handelen in strijd met het in artikel 3 onder C van de Opiumwet gegeven verbod, meermalen gepleegd.

De verdachte is strafbaar, omdat geen omstandigheid aannemelijk is geworden die de strafbaarheid ten aanzien van het onder 2 bewezenverklaarde uitsluit.

De rechtbank heeft de verdachte voor het in eerste aanleg onder 1 en 2 bewezenverklaarde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 169 dagen, met aftrek van de tijd die de verdachte in voorarrest heeft doorgebracht, waarvan 104 dagen voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaren en een taakstraf voor de duur van 80 uren subsidiair 40 dagen hechtenis. De rechtbank heeft diverse goederen verbeurd verklaard.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat de verdachte zal worden veroordeeld tot dezelfde straffen als door de rechter in eerste aanleg opgelegd.

De raadsvrouw heeft verzocht voor het onder 2 tenlastegelegde een taakstraf op te leggen voor de duur van 80 uren subsidiair 40 dagen hechtenis dan wel, indien het hof ook het onder 1 tenlastegelegde bewezen acht, een taakstraf voor de duur van 130 uren (conform voorarrest). Zij heeft hiertoe aangevoerd dat deze strafzaak grote gevolgen voor de verdachte heeft gehad. Mentaal is de verdachte flink geraakt door zowel het verwijt als de tijd die hij in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht. Het kost de verdachte moeite een baan te vinden in de richting van zijn WO-studie, zijn relatie is voorbij en daarnaast is zijn moeder door de verdenkingen tegen hem en zijn broer uit haar huis gezet. De verdachte vindt het erg lastig dat deze strafzaak ook grote gevolgen heeft gehad voor zijn moeder.

Het hof heeft in hoger beroep de op te leggen straf bepaald op grond van de ernst van het feit en de omstandigheden waaronder dit is begaan en gelet op de persoon van de verdachte. Het hof heeft daarbij

in het bijzonder het volgende in beschouwing genomen.

De verdachte heeft opzettelijk 4 kilogram hasjiesj en 78,4 gram hennep aanwezig gehad. Verdovende middelen zijn schadelijk voor de volksgezondheid, omdat zij verslavend werken en regelmatig gebruik schadelijke lichamelijke - en psychische gevolgen kan veroorzaken. Het hof rekent dit de verdachte aan.

Het hof acht, alles afwegende, een taakstraf van na te melden duur passend en geboden.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het hof dezelfde beslissingen neemt ten aanzien van de inbeslaggenomen voorwerpen als de rechtbank.

De raadsvrouw heeft verzocht dat het hof – hoewel sommige voorwerpen reeds aan de verdachte of andere personen zijn teruggegeven – ten aanzien van de inbeslaggenomen voorwerpen zal beslissen dat deze worden teruggegeven aan de verdachte dan wel dat deze voorwerpen worden bewaard ten behoeve van de rechthebbenden. De raadsvrouw heeft evenwel verzocht wat betreft de inbeslaggenomen verdovende middelen, het vuurwerk, de ploertendoder en de twee van misdrijf afkomstige tassen dezelfde beslissing te nemen als de rechtbank.

Het hof is van oordeel dat de hierna te noemen in beslag genomen voorwerpen, die nog niet zijn teruggegeven, aan de verdachte toebehoren. Het betreffen, voor zover het om verdovende middelen gaat, voorwerpen met betrekking tot welke feit 2 is begaan. De twee namaakhorloges, de slotentrekker, de ploertendoder en de penslot lockpick zijn tijdens het onderzoek naar feit 2 aangetroffen. Zij zullen worden onttrokken aan het verkeer aangezien zij van zodanige aard zijn, dat het ongecontroleerde bezit van die voorwerpen in strijd is met het algemeen belang en de wet en zij kunnen dienen tot het begaan van soortgelijke feiten.

De overige hierna te noemen inbeslaggenomen, nog niet teruggegeven, voorwerpen zullen worden teruggegeven aan de verdachte dan wel worden bewaard ten behoeve van de rechthebbenden.

De op te leggen straf en maatregel zijn gegrond op de artikelen 3 en 11 van de Opiumwet en de artikelen 9, 22c, 22d, 36b, 36c, 36d, 57 en 63 van het Wetboek van Strafrecht.