Rechtbank Den Haag, eerste aanleg - enkelvoudig omgevingsrecht

De rechtbank stelt vast dat het welstandsadvies dat verweerder aan de aanvullende motivering ten grondslag heeft gelegd van 19 januari 2022 is. Dat in de aanvullende motivering 19 januari 2021 wordt genoemd, betreft naar het oordeel van de rechtbank een kennelijke verschrijving. Verder is dit advies afkomstig van de welstandscommissie DSL en niet de erfgoedcommissie DSL en wordt in het advies toegelicht waarom van strijd met de redelijke eisen van welstand geen sprake is.

Uit het welstandsadvies volgt dat DSL het bouwplan heeft getoetst aan de welstandsnota, meer specifiek de criteria voor Dorpslinten en de Algemene criteria. Ook is het bouwplan getoetst aan de uitgangspunten van het hoofdstuk Welstand en erfgoed. DSL concludeert dat de architectuur simpel en terughoudend is. Het plan vormt een bijdrage aan de uiterlijke kwaliteit ter plaatse en het behoud van de kenmerkende waarden van het gebied. De relatie tussen het bouwwerk als totaal en de omgeving levert een positieve bijdrage aan de kwaliteit van de openbare (stedelijke en landschappelijke) ruimte. Het monumentale deel van het bouwwerk blijft duidelijk herkenbaar en vormt als zodanig een cultureel historische bijdrage aan de locatie. In de aanvullende motivering heeft verweerder vervolgens toegelicht hoe het welstandsadvies tot stand is gekomen. Overeenkomstig artikel 9.1 van de Bouwverordening Alphen aan den Rijn 2018 (de Bouwverordening) is de advisering overgedragen aan DSL. Het bouwplan is meerdere keren door DSL besproken. Dit heeft geleid tot meerdere adviezen en een aantal aanpassingen van het bouwplan. Volgens verweerder heeft M&DM in het door eiseres overgelegde tegenadvies ten onrechte niet als uitgangspunt genomen dat slechts een deel van het pand monumentaal is. M&DM vermengt in haar advies haar oordeel dat het gehele pand kwalificeert als monument met de welstandsaspecten.

De rechtbank ziet in hetgeen eiseres betoogt geen grond om tot het oordeel te komen dat het welstandsadvies van 19 januari 2022 niet deugdelijk is en verweerder dit niet aan de aanvullende motivering ten grondslag mocht leggen. Ten eerste heeft eiseres niet met objectieve en verifieerbare stukken onderbouwd dat het een onbevoegd gegeven advies betreft omdat de aanstellingstermijn van de heer [D] reeds was verlopen. Daarnaast is DSL in het advies terecht uitgegaan van de welstandsnota van 30 juni 2020. Het bestreden besluit is namelijk van 8 september 2020 en verweerder dient bij het nemen van een besluit uit te gaan van de op dat moment geldende welstandsnota, niet de ten tijde van de aanvraag geldende welstandsnota. Verder heeft verweerder voldoende inzichtelijk gemaakt dat het welstandsadvies tot stand is gekomen in overeenstemming met hetgeen daarover in de Bouwverordening is bepaald en uit het welstandsadvies blijkt aan welke criteria van de welstandsnota het bouwplan is getoetst. Dat de welstandscommissie daarbij volstaat met een verwijzing naar toepasselijke passages in de welstandsnota en niet ingaat op de specifieke criteria uit de welstandsnota, maakt dat niet anders. De omstandigheid dat in het tegenadvies van eiseres een andere visie op de welstand wordt gegeven, betekent niet dat het aanvullend welstandsadvies niet deugdelijk is. (Voetnoot 1) Daarbij komt dat verweerder in de aanvullende motivering terecht heeft overwogen dat in het tegenadvies van eiseres is uitgegaan van de welstandsnota van 2017 en van de situatie dat het gehele pand monumentaal is, in plaats van alleen het voorste gedeelte.

De rechtbank concludeert dan ook dat verweerder met het aanvullend welstandsadvies en de aanvullende motivering deugdelijk heeft gemotiveerd dat het bouwplan niet in strijd is met de redelijke eisen van welstand en verweerder het geconstateerde gebrek heeft hersteld.

Uit artikel 2.12, eerste lid, onder a, onder 3, van de Wabo volgt dat de omgevingsvergunning voor het afwijken van het bestemmingsplan alleen kan worden verleend als de activiteit niet in strijd is met een goede ruimtelijke ordening en indien de motivering van het besluit een goede ruimtelijke onderbouwing bevat. Daarnaast geldt dat verweerder bij zijn besluitvorming over de verlening van een omgevingsvergunning voor het afwijken van het bestemmingsplan beleidsruimte heeft. Dat betekent dat verweerder, als de activiteit niet in strijd is met een goede ruimtelijke ordening, de keuze heeft om zijn bevoegdheid tot afwijking van het bestemmingsplan al dan niet te gebruiken. De rechtbank toetst of verweerder bij een afweging van de betrokken belangen in redelijkheid tot zijn besluit heeft kunnen komen. (Voetnoot 3)

Samengevat weergegeven heeft verweerder in de aanvullende motivering als volgt de ruimtelijke onderbouwing aangevuld en onderbouwd waarom het bouwplan volgens hem in overeenstemming is met een goede ruimtelijke ordening.

De rechtbank is met eiseres van oordeel dat verweerder in de aanvullende motivering ten onrechte het standpunt heeft ingenomen dat de goothoogte binnen het bouwvlak niet wordt overschreden. Binnen het bouwvlak geldt een maximale goothoogte van 8 meter. Het bouwplan voorziet in een gebouw met een bouwhoogte van 10,2 meter en heeft een plat dak. In de planregels is ten aanzien van de voorgeschreven maximale goothoogte en de wijze van het meten van deze hoogte geen onderscheid gemaakt tussen gebouwen met een plat dak en een hellend dak. In een dergelijk geval moet de goothoogte gelijk worden gesteld met de hoogte van het platte dak. (Voetnoot 4) Dat betekent in dit geval dat de maximale goothoogte ook binnen het bouwvlak wordt overschreden. Voor zover met het bouwplan buiten het bouwvlak wordt gebouwd, heeft verweerder echter gemotiveerd waarom de overschrijding van de goothoogte volgens hem aanvaardbaar is. De rechtbank ziet niet in waarom deze motivering niet tevens kan dienen ter motivering van de overschrijding van de goothoogte binnen het bouwvlak. Het voert de rechtbank in dit geval te ver om de motivering van verweerder vanwege dit punt voor ondeugdelijk te houden.

De rechtbank ziet in het overige dat eiseres in haar zienswijze naar voren heeft gebracht evenmin grond om de motivering van verweerder als ondeugdelijk te beoordelen. Het betoog van eiseres komt er met name op neer dat verweerder onvoldoende heeft gemotiveerd op welke punten het bouwplan in strijd is met het bestemmingsplan en dat volgens haar geen sprake is van een geringe overschrijding van de mogelijkheden die het bestemmingsplan biedt. Uit de aanvullende motivering volgt echter dat verweerder het bouwplan op de in de tussenuitspraak genoemde punten (Voetnoot 5) in strijd met het bestemmingsplan heeft geacht. Verweerder heeft in de nadere motivering onderbouwd waarom de overschrijding van het bouwvlak en de bouw- en goothoogte aanvaardbaar is. Verweerder heeft daarbij rekening gehouden met de gevolgen van de overschrijdingen op de naastgelegen panden. Dat deze overschrijdingen volgens eiseres niet als gering zijn aan te merken, maakt dat niet anders. Eiseres heeft verder gesteld dat probleemloos binnen het bouwvlak gebouwd had kunnen worden, maar deze mogelijkheid ligt niet ter beoordeling voor. De taak van verweerder is om te onderzoeken of het ingediende bouwplan in overeenstemming is met een goede ruimtelijke ordening en niet of een ander bouwplan tot de mogelijkheden behoort. Tot slot heeft verweerder gemotiveerd dat het bouwen op het deel van het perceel waarop de bestemming “Tuin” rust in strijd is met het bestemmingsplan, maar dat het bouwplan ook op dit punt volgens hem aanvaardbaar is. Dat balkons en serres daar op grond van het bestemmingsplan niet zijn toegestaan en eiseres het om haar moverende redenen niet eens is met de afwijking daarvan, doet daar niet aan af.

Eiseres heeft verder betoogt dat het bouwplan haar woongenot aantast. In de door haar genoemde punten ziet de rechtbank geen grond om het bouwplan in strijd met een goede ruimtelijke ordening te achten. Dat eiseres het niet eens is met de vormgeving van het gebouw en de aanleg en het gebruik van de tuinen volgens haar niet in het straatbeeld passen, is daarvoor onvoldoende. Daarnaast heeft eiseres geen recht op blijvend vrij uitzicht. (Voetnoot 6) Hieronder valt ook het door eiseres gestelde verlies van uitzicht op een beeldbepalende boom. Verder heeft eiseres weliswaar gesteld dat de op het dak van het gebouw te plaatsen apparaten hinder zullen veroorzaken, maar zij heeft niet nader onderbouwd waar deze hinder in zou zijn gelegen. Dat de verkeersdruk door het bouwplan toeneemt, heeft de rechtbank reeds in de tussenuitspraak besproken.

Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat verweerder met de aanvullende motivering het bestreden besluit van een goede ruimtelijke onderbouwing heeft voorzien en deugdelijk heeft gemotiveerd waarom afwijking van het bestemmingsplan in dit geval niet in strijd is met een goede ruimtelijke ordening. Verweerder heeft voldoende toegelicht waarom hij de belangen voor vergunningverlening zwaarder heeft laten wegen dan de belangen van de omwonenden. Verweerder heeft de omgevingsvergunning voor het afwijken van het bestemmingsplan in redelijkheid kunnen verlenen.

6. Gelet op de in de tussenuitspraak geconstateerde gebreken, is het beroep gegrond. De rechtbank vernietigt het bestreden besluit. Omdat verweerder in zijn reactie op de tussenuitspraak het bestreden besluit alsnog voldoende heeft gemotiveerd, laat de rechtbank de rechtsgevolgen van het bestreden besluit in stand.

7. Eiseres heeft verzocht om vergoeding van de door haar geleden materiële en immateriële schade. Zij heeft de door haar gestelde schade echter op geen enkele wijze geconcretiseerd en met objectieve en verifieerbare stukken onderbouwd. De rechtbank wijst het verzoek om schadevergoeding daarom af.

8. Omdat de rechtbank het beroep gegrond verklaart, moet verweerder aan eiseres het door haar betaalde griffierecht vergoeden.

9. Om dezelfde reden krijgt eiseres een vergoeding voor de proceskosten die zij heeft gemaakt. Verweerder moet die vergoeding betalen. Eiseres heeft verzocht om vergoeding van de werkelijke proceskosten die zij heeft gemaakt. Zij heeft echter niet onderbouwd dat sprake is van bijzondere omstandigheden als bedoeld in artikel 2, derde lid, van het Besluit proceskosten bestuursrecht (Bpb). De rechtbank wijst dit verzoek daarom af en berekent de proceskostenvergoeding met toepassing van het Bpb als volgt. De bijstand door een gemachtigde levert 2.5 punt op (1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 0,5 punt voor het indienen van een schriftelijke zienswijze na een bestuurlijke lus en 1 punt voor het verschijnen op de zitting met een waarde per punt van € 759,-), bij een wegingsfactor 1. Toegekend wordt € 1.897,50.