Rechtbank Limburg, voorlopige voorziening bestuursrecht overig

De voorzieningenrechter stelt vast dat aan de in artikel 8:81, eerste lid, van de Awb geformuleerde formele vereisten is voldaan. Ook de vereiste onverwijlde spoed acht de voorzieningenrechter voldoende aannemelijk gemaakt. Als er geen voorlopige voorziening wordt getroffen dan heeft verzoeker gedurende drie maanden geen toegang tot zijn woning.

De burgemeester voert beleid om de handel in drugs in de gemeente Landgraaf tegen te gaan. Dit beleid staat in de Beleidsregels wet Damocles en wet Victoria gemeente Landgraaf 2020 (het beleid). In dit beleid staat dat bij een eerste constatering van handel in softdrugs, waarbij sprake is van een handelshoeveelheid, dan wel het telen, bereiden of vervaardigen van softdrugs, sprake is van een ernstig situatie (Voetnoot 1). Verder is in het beleid bepaald dat bij een eerste overtreding van handel in softdrugs de woning wordt gesloten voor de duur van drie maanden (Voetnoot 2). In het beleid wordt er verstaan onder een handelshoeveelheid als meer dan 5 gram softdrugs en/of meer dan 5 hennepplanten zoals genoemd in lijst II van de Opiumwet in het gebouw aanwezig is/zijn (Voetnoot 3).

De burgemeester is in beginsel bevoegd om de woning te sluiten als er een handelshoeveelheid drugs in een woning wordt aangetroffen. Bij softdrugs is er sprake van een handelshoeveelheid, zoals hiervoor al is vermeld, als er meer dan 5 gram wordt aangetroffen. Bij een geringe overschrijding van die grens kan er nog sprake zijn van eigen gebruik. Verzoeker zal dat zelf aannemelijk moeten maken.

Voor zover verzoeker heeft aangevoerd dat de hennep voor eigen gebruik was, overweegt de voorzieningenrechter het volgende. Verzoeker kan eigen gebruik aannemelijk maken als hij een helder en consistent betoog heeft over zijn eigen gebruik, er geen andere zaken in het pand zijn aangetroffen, die wijzen op drugshandel en niet is gebleken van andere relevante feiten en omstandigheden (Voetnoot 4).

De voorzieningenrechter twijfelt aan de bevoegdheid van de burgemeester om de woning te sluiten. Het standpunt van verzoeker dat de aangetroffen hennep afval was, wordt op de zitting door de burgemeester tot op zekere hoogte gevolgd. Ook de voorzieningenrechter ziet geen reden om hierover anders te oordelen. Dit betekent dat de (bruikbare) hennep minder was dan de gevonden 104 gram (bruto), maar dat er nog steeds sprake was van een overschrijding van de grens voor eigen gebruik. Verzoeker heeft verklaard dat hij PTSS heeft als gevolg van een trauma die hij heeft opgelopen tijdens een langdurig verblijf in gevangenschap in Brazilië. Hij gebruikt daarom hennep als zelfmedicatie. Volgens verzoeker rookt hij een joint als hij in de knoop zit met zijn PTSS om rustig te worden en/of te kunnen slapen. De voorzieningenrechter stelt vast dat verzoeker zowel in zijn zienswijze als tijdens de zitting over zijn eigen gebruik hetzelfde heeft verklaard. De voorzieningenrechter acht verzoekers verhaal niet onaannemelijk, omdat op zitting duidelijk was te zien dat het verzoeker aangreep als hij vertelde over zijn PTSS. Weliswaar is in verzoekers woning een weegschaal aangetroffen in de nabijheid van de hennep, wat een indicatie voor drugshandel kan zijn. Maar de voorzieningenrechter maakt uit de verklaring van verzoeker op dat hij alleen joints rookt van 4 gram hennep. Deze verklaring biedt steun voor verzoekers verklaring dat hij deze weegschaal had om zijn eigen gebruik te reguleren. Gelet op het voorgaande wijzen de aanwezigheid van de hennep en de weegschaal in dit geval niet zonder meer op drugshandel.

Aan de hand van de ernst en omvang van de overtreding moet worden beoordeeld of sluiting van een pand noodzakelijk is ter bescherming van het woon- en leefklimaat bij het pand en het herstel van de openbare orde. Voor de beoordeling van de ernst en omvang van de overtreding is van belang of de aangetroffen drugs feitelijk in of vanuit het pand werden verhandeld. Met een sluiting wordt de bekendheid van het pand als drugspand weggenomen en wordt de ‘loop’ naar het pand eruit gehaald. Daarmee wordt beoogd om het pand aan het drugscircuit te onttrekken. Dat drugs feitelijk in of vanuit het pand werden verhandeld, kan bijvoorbeeld blijken uit meldingen bij de politie over mogelijke handel vanuit het pand, verklaringen van buurtbewoners of het aantreffen van attributen die duiden op handel vanuit het pand zoals gripzakjes, ponypacks en/of een (grammen)weegschaal. Als er geen of weinig aanwijzingen zijn dat in of vanuit het pand drugs werden verhandeld, dan zal de burgemeester – als hij zich op het standpunt stelt dat van dergelijke handel wél sprake was – nader moeten onderbouwen waarom dat het geval was. Slaagt de burgemeester hierin niet of onvoldoende, dan zal er doorgaans een mindere mate van of geen overlast zijn in de omgeving van het pand en wordt de openbare orde in mindere mate of niet verstoord. In dit soort gevallen vindt de Afdeling dat een sluiting van meer dan zes maanden in beginsel onevenredig is. Als niet alleen aanwijzingen dat drugs in of vanuit het pand werden verhandeld afwezig zijn, maar ook andere omstandigheden ontbreken die volgens de overzichtsuitspraak bij de beoordeling van de noodzaak van de sluiting van belang zijn, zoals de omstandigheid dat het gaat om harddrugs, een recidivesituatie en de ligging van een pand in een voor drugscriminaliteit kwetsbare wijk, kan dit ertoe leiden dat er geen noodzaak bestaat om het pand te sluiten.

Verzoeker vindt de sluiting niet noodzakelijk. Hij stelt dat er geen drugsgerelateerde activiteiten hebben plaatsgevonden in of rondom de woning. Een eenmalige MMA-melding over hennepgeur bij de buren is daartoe volgens verzoeker onvoldoende, omdat deze melding niet zonder meer toe te schrijven is aan hem. Bovendien is er bij hennepgeur geen sprake van een verstoring van de openbare orde of veiligheid. Verder is er volgens verzoeker niet gebleken van loop naar de woning en ordeverstoring.

De voorzieningenrechter volgt verzoeker in zijn standpunt dat niet is gebleken van een ‘loop’ naar de woning en er geen meldingen of verklaringen zijn, die duiden op feitelijke handel van drugs vanuit de woning. De MMA-melding waar de burgemeester zich op beroept, heeft betrekking op de buren van verzoeker en niet op hem. Er staat weliswaar in deze melding dat er een vermoeden is dat verzoeker en zijn buren samenwerken, maar dat blijkt nergens uit. Van constateringen van andere overlast is ook geen sprake geweest, de hennepgeur rond de woning van de buren kan de burgemeester naar het oordeel van de rechtbank niet betrekken bij de vraag of er overlast is bij de woning van verzoeker. De burgemeester kan dan ook niet in zijn betoog worden gevolgd dat de sluiting van de woning noodzakelijk is om ervoor te zorgen dat een signaal wordt afgegeven aan de buurtbewoners dat de overheid optreedt tegen drugscriminaliteit in woningen. Feitelijke handel kan echter – zoals hierboven is vermeld in rechtsoverweging 7.1 – nog worden aangenomen als er drugsgerelateerde attributen worden aangetroffen in de woning, zoals gripzakjes, ponypacks en/of een (grammen)weegschaal. Ook kan gedacht worden aan een grote hoeveelheid contant geld of wapens. Van dit laatste is in het geval van verzoeker niet gebleken. Wel is er volgens de bestuurlijke rapportage in de woning een weegschaal gevonden. Zoals hiervoor in rechtsoverweging 6.3 al is overwogen, heeft verzoeker een verklaring gegeven voor de aanwezigheid van dit voorwerp (het afwegen van de hennep voor eigen gebruik) en kan de voorzieningenrechter zich vinden in deze uitleg van verzoeker. Voor zover de burgemeester in het bestreden besluit heeft vermeld dat hij bij zijn besluitvorming vijf Opium-antecedenten van verzoeker heeft betrokken, merkt de voorzieningenrechter op dat niet gebleken is dat deze antecedenten nog actueel zijn. De voorzieningenrechter laat reeds daarom deze antecedenten buiten beschouwing.

Gelet op het voorgaande is de voorzieningenrechter van oordeel dat er vrijwel geen aanknopingspunten zijn om drugshandel op te baseren. De voorzieningenrechter plaatst daarom vraagtekens bij de noodzaak van de sluiting. Zij vraagt zich verder af of er in verzoekers geval niet met een minder ingrijpend middel kon worden volstaan, zoals een waarschuwing of het opleggen van een last onder dwangsom.

De voorzieningenrechter ziet – gelet op de twijfels over de bevoegdheid tot en de noodzaak van de sluiting – voldoende aanleiding om een voorlopige voorziening te treffen. Nu reeds om deze redenen de voorlopige voorziening wordt toegewezen, behoeven de overige gronden geen bespreking meer.