Rechtbank Limburg, eerste aanleg - enkelvoudig arbeidsrecht

[verzoeker] is op 16 juli 2024 op staande voet ontslagen. Hij heeft berust in het ontslag op staande voet, zodat per 16 juli 2024 een einde is gekomen aan de arbeidsovereenkomst. Toch moet de vraag beantwoord worden of het ontslag op staande voet gerechtvaardigd is gegeven. Indien Grijp het Leven niet had kunnen overgaan tot een ontslag op staande voet dan zal zij worden veroordeeld tot betaling van de vergoeding wegens onregelmatige opzegging en de transitievergoeding. Dat betekent dat de kantonrechter de omstandigheden waaronder het ontslag op staande voet is gegeven, zal moeten beoordelen. De kantonrechter merkt nog op dat [verzoeker] op de voet van artikel 7:681 BW ook recht zou hebben op een billijke vergoeding, maar een dergelijke vergoeding heeft hij niet verzocht zodat daarover niet geoordeeld hoeft te worden.

De kantonrechter stelt voorop dat enkel een ontslag op staande voet kan worden gegeven als sprake is van een dringende reden. Het gaat dan om zodanige daden, eigenschappen of gedragingen van de werknemer, dat die tot gevolg hebben dat van de werkgever redelijkerwijze niet kan gevergd worden de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. Bij de beoordeling van de gerechtvaardigdheid van het ontslag worden de omstandigheden van het geval, in onderling verband en samenhang, in aanmerking genomen. Daarbij moet de aard en de ernst van de dringende reden worden afgewogen tegen de door de werknemer aangevoerde persoonlijke omstandigheden. Relevant zijn bijvoorbeeld de aard en de duur van de dienstbetrekking, de wijze waarop de werknemer de dienstbetrekking heeft vervuld, de wijze waarop de werkgever reageerde op eerdere soortgelijke gedragingen. Van belang zijn ook de persoonlijke omstandigheden van de werknemer, waaronder de gevolgen van het ontslag. Echter, ook als de gevolgen ingrijpend zijn, kan een afweging van de persoonlijke omstandigheden tegen de aard en de ernst van de dringende reden tot de conclusie leiden dat het ontslag op staande voet gerechtvaardigd is. De reden moet voldoende dringend zijn om een ontslag op staande voet te rechtvaardigen. In de literatuur wordt wel de eis gesteld dat de reden zowel objectief als subjectief dringend moet zijn. Subjectieve dringendheid houdt in dat van de werkgever redelijkerwijs niet gevergd kan worden de werknemer te ontslaan met een opzegtermijn. Wanneer de werknemer niet onverwijld wordt ontslagen, kan dat betekenen dat de reden blijkbaar niet subjectief dringend was. De kantonrechter zal het ontslag op staande voet van [verzoeker] dan ook beoordelen in het licht van al deze omstandigheden.

Gelet op de toelichting van Grijp het Leven ter zitting wordt [verzoeker] als meest verstrekkende verwijt verweten hetgeen op 21 juni 2024 is voorgevallen. Grijp het Leven heeft daartoe – kort gezegd – aangevoerd dat het werken met kwetsbare jongeren met zich brengt dat men in ieder geval geen seksueel getinte uitlatingen doet. Dit zorgt volgens Grijp het Leven voor een onveilig klimaat op de groep en dat is juist iets wat Grijp het Leven wil voorkomen. Dat [verzoeker] de uitlatingen heeft gedaan blijkt volgens Grijp het Leven ook uit de verklaringen die door drie bewoners zijn afgelegd. Volgens Grijp het Leven zijn deze verklaringen betrouwbaar nu zij op essentiële punten overeen komen.

[verzoeker] heeft betwist dat hij de uitlatingen heeft gedaan zoals weergegeven in de ontslagbrief van 16 juli 2024. Zo is er niet gezegd dat hij iemand bij de kloten zou grijpen buiten het bereik van de camera. Volgens [verzoeker] heeft hij, nadat hij geïrriteerd raakte door het gedrag van een van de bewoners die hem steeds van achteren benadert, de betreffende bewoner gewaarschuwd dat hij hem mogelijk in zijn kruis zou raken om hem af te weren als de bewoner door bleef gaan met zijn irritante gedrag. Volgens [verzoeker] moet je de uitlating dan ook zien in het geheel van de omstandigheden. Juist is wel dat twee andere bewoners aanwezig waren in de ruimte toen hij zijn uitlatingen deed. Dat hij uitleg zou hebben gegeven over het opmeten van een penis is ook onjuist volgen [verzoeker] . Hij heeft in de setting waarin een van de bewoners begon over de maat van een condoom, een grapje gemaakt over hand- of voetgrootte en dan zou je wel weten wat iemand in huis heeft. Ook deze opmerking zou moeten worden gezien in het geheel van de omstandigheden.

Tussen partijen is niet in geschil dat het ontslag op staande voet onverwijld is gegeven. Daarvan wordt in de gegeven omstandigheden ook vanuit gegaan. De kantonrechter stelt vast dat gelet op het doel van Grijp het Leven, namelijk het bieden van een veilige woonomgeving voor jongeren die kampen met ontwikkelingsstoornissen en/of gedragsproblematiek en/of opgelopen trauma’s, betekent dat het werken met deze jongeren niet te vergelijken is met een ‘doorsnee’ tiener – voor zover overigens een doorsnee tiener bestaat –. Dat betekent ook dat de medewerkers van Grijp het Leven over vaardigheden moeten beschikken om deze jongeren te kunnen begeleiden.

Ook aangenomen dat de woorden die [verzoeker] daadwerkelijk heeft gebruikt iets genuanceerder zijn geweest dan deze nadien door de bewoners zijn weergegeven, kan naar het oordeel van de kantonrechter in ieder geval worden vastgesteld dat de betrokken bewoners de woordkeuze daadwerkelijk als seksueel getint en ongepast hebben opgevat. Van [verzoeker] mocht worden verwacht dat hij zich bewust was van de mogelijke uitleg van dit soort bewoordingen. Zeker in de wetenschap dat de betrokken bewoners een lastige achtergrond en/of gedragsproblematiek en/of mogelijk trauma’s hadden mocht van [verzoeker] meer voorzichtigheid worden verwacht bij zijn uitlatingen.

Anderzijds kon Grijp het Leven van [verzoeker] niet zonder meer verwachten dat hij zich in alle situaties, meer in het bijzonder in deze situatie waarin hij al een paar keer een van de bewoners had aangesproken op zijn gedrag – zo blijkt uit meerdere verklaringen van bewoners – zonder meer zou kunnen handhaven en deze naar ieders tevredenheid zou kunnen oplossen. [verzoeker] had weliswaar ervaring met mensen met gedragsproblematiek maar dat betrof volwassenen en geen jongeren. Er is niet gebleken dat [verzoeker] bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst enige ervaring had met jongeren en jongvolwassenen met de problematiek waar Grijp het Leven zich op richt. Vast staat ook – zo is niet betwist door Grijp het Leven – dat [verzoeker] aanvankelijk wel begeleid zou worden, maar dat deze begeleiding zeer minimaal, zo niet afwezig was. Dat betekent naar het oordeel van de kantonrechter dat Grijp het Leven niet van [verzoeker] kon verwachten dat hij zich alle situaties zonder meer zou kunnen handhaven en deze volledig naar ieders tevredenheid zou kunnen oplossen.

Gesteld noch gebleken is bovendien dat [verzoeker] andere mogelijke handvatten aangereikt had gekregen om zich in deze situaties te handhaven. Het gebrek aan begeleiding van [verzoeker] kan hem niet worden tegen geworpen. Anderzijds mag van een werknemer in de gegeven situatie wel verwacht worden dat hij zich er rekenschap van geeft dat de situatie waarin hij verkeert en dat hij in ieder geval in uitlatingen voorzichtig blijft. Dat betekent dat naar het oordeel van de kantonrechter dat [verzoeker] in deze situatie wel verwijtbaar heeft gehandeld, maar niet dat sprake is geweest van handelen dat tot gevolg heeft dat van Grijp het Leven redelijkerwijze niet kan gevergd worden de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. Dit leidt ertoe dat een ontslag op staande voet op enkel deze grond geen stand houdt.

Grijp het Leven heeft echter ook aangevoerd dat er eerdere gedragingen zijn geweest waarop [verzoeker] is aangesproken en dat deze gedraging moet worden beschouwd als de bekende druppel.

Juist is dat eerdere gedragingen een rol kunnen spelen bij de beoordeling van een ontslag op staande voet. Daarvoor is in ieder geval noodzakelijk dat deze gedragingen tegelijk met de opzegging worden genoemd (of de werknemer moet hebben begrepen) en dat deze gedragingen hebben bijgedragen tot het oordeel dat een ontslag op staande voet geboden is. Er is geen causaal verband nodig tussen de eerdere gedraging en de directe aanleiding voor het ontslag op staande voet.

Uit de brief van 16 juli 2024 blijkt dat als eerdere gedragingen door Grijp het Leven is verwezen naar:

[verzoeker] heeft betwist dat hij zomaar en regelmatig zonder kloppen alleen op de kamers van de bewoners zou zijn gekomen. Hij is wel een keer op de kamer gekomen omdat een bewoner naar school moest maar nog in zijn bed lag. Met betrekking tot het incident tijdens de slaapdienst meent [verzoeker] dat dit een ongelukkige samenloop van omstandigheden is geweest, waar hij nadien met betreffende bewoonster een gesprek over heeft gevoerd. Er is geen onheuse opmerking gevallen en na het gesprek leek de kous af te zijn. Het gesprek over de lingerie heeft [verzoeker] slechts willen afkappen omdat een andere bewoner er vervelende opmerkingen over maakte.

De kantonrechter stelt vast dat in februari tussen Grijp het Leven en [verzoeker] , in ieder geval kort na de aanstelling, een gesprek is geweest over een vermeende autoritaire houding en het op de kamer komen. Wat er precies is besproken in februari 2024 kan de kantonrechter niet vaststellen. Partijen zijn het er wel over eens dat [verzoeker] meer om feedback zou vragen aan collega’s. Hoe en of het op de kamer komen is besproken is niet duidelijk geworden. Gelet op het feit dat partijen het over de uitkomst eens zijn, komt het de kantonrechter voor dat het op de kamer komen eerder als een vorm van werkinstructie is besproken dan dat er daadwerkelijk een regel werd overschreden.

Op 7 mei 2024 heeft eveneens tussen Grijp het Leven en [verzoeker] een gesprek plaatsgevonden. Daarvan is ook een kort verslag gemaakt. Uit het verslag blijkt ook dat [verzoeker] zelf een verbeterplan moest maken om de genoemde punten te verbeteren. Het verbeterplan dat vervolgens door [verzoeker] wordt ingediend en goedgekeurd (productie 2 bij verweerschrift) bevat uiteindelijk niet meer dan een opzet om meer feedback te vragen aan collega’s en het om hulp vragen bij het opstellen van het zorgplan.

De kantonrechter is van oordeel dat onvoldoende deugdelijk is onderbouwd waarom deze gedragingen zouden bijdragen aan het oordeel dat een ontslag op staande voet geboden is. Uit het verslag van 7 mei 2024 blijkt niet dat de aan [verzoeker] verweten omstandigheden daadwerkelijk zijn onderzocht. Zij zijn hem enkel voorgehouden. Ook blijkt uit dit verslag dat [verzoeker] slechts een deel van de opmerkingen herkent, maar uit het verslag blijkt niet welk deel van de opmerkingen hij zou herkennen. Niet uit te sluiten is dan ook dat de gebeurtenissen en uitlatingen genuanceerder waren dan in het gesprek werd voorgehouden. Behalve dat Grijp het Leven opmerkt dat iedereen moet bijdragen aan een veilige omgeving om te groeien, wordt ook niet concreet gemaakt wat Grijp het Leven vervolgens van [verzoeker] verwacht. Aan [verzoeker] worden ook geen handvatten aangereikt die hij kan meenemen in zijn verbeterplan. Het voorgestelde verbeterplan wordt niettemin door Grijp het Leven geaccordeerd. Daaruit kan niet anders worden afgeleid dan dat Grijp het Leven de aanpak als voldoende beschouwde voor het aanpakken van de genoemde verwijten. Zonder nadere toelichting, die ontbreekt, valt niet in te zien waarom dan vervolgens sprake was van de genoemde druppel.

Het voorgaande leidt ertoe dat de in de brief van 16 juli 2024 genoemde gronden het ontslag op staande voet niet kunnen dragen. [verzoeker] heeft berust in het ontslag, zodat het ontslag op staande voet niet wordt vernietigd. De verzochte verklaring voor recht wordt daarom wel toegewezen.

Grijp het Leven heeft de opzegtermijn niet in acht genomen en is hierdoor schadeplichtig geworden. Dit is in de wet opgenomen in artikel 7:672 lid 11 BW en de tekst daarvan luidt als volgt: ”De partij die opzegt tegen een eerdere dag dan tussen partijen geldt, is aan de wederpartij een vergoeding verschuldigd gelijk aan het bedrag van het in geld vastgestelde loon over de termijn dat de arbeidsovereenkomst bij regelmatige opzegging had behoren voort te duren”.

De opzegtermijn bedraagt volgens artikel 9 van het schriftelijke arbeidscontract twee maanden, waarbij de termijn ingaat op de eerste dag van de maand volgend op de datum van ontvangst van de schriftelijke opzegging. Dit houdt in dat de arbeidsovereenkomst niet eerder dan 1 oktober 2024 zou eindigen door opzegging. Grijp het Leven is daarom een vergoeding verschuldigd die overeenkomt met het loon over de periode na 16 juli 2024 tot 1 oktober 2024. Het verzochte bedrag van € 9.335,83 bruto wordt daarom toegewezen.

Op basis van het bepaalde in artikel 7:673 BW heeft [verzoeker] recht op een transitievergoeding. De kantonrechter zal een bedrag van € 676,95 bruto toewijzen.

De proceskosten komen voor rekening van Grijp het Leven, omdat zij ongelijk krijgt. De proceskosten aan de zijde van [verzoeker] worden begroot op € 814,00 aan salaris gemachtigde en € 135,00 aan nakosten plus de kosten van betekening zoals vermeld in de beslissing,

De gevorderde wettelijke rente over de proceskosten wordt toegewezen zoals vermeld in de beslissing.