Rechtbank Rotterdam, eerste aanleg - enkelvoudig belastingrecht

De heffing en invordering van gemeentelijke belastingen geschiedt met toepassing van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR). (Voetnoot 1) De belanghebbende wordt, in afwijking van artikel 7:2 van de Awb, gehoord op zijn verzoek. (Voetnoot 2) Een belanghebbende kan telefonisch worden gehoord als hij daarmee instemt of daarom verzoekt, en dit horen voldoende zorgvuldig kan geschieden. (Voetnoot 3)

Naar het oordeel van de rechtbank heeft de heffingsambtenaar de hoorplicht geschonden. Eiser heeft in zijn aanvullende bezwaarschrift van 13 januari 2023 gevraagd om te worden gehoord. Uit de stukken blijkt niet dat eiser heeft verzocht om een telefonische hoorzitting of heeft ingestemd met het telefonisch horen. Het telefoongesprek van 11 juli 2023 kan daarom niet worden aangemerkt als een hoorzitting. De heffingsambtenaar heeft de hoorplicht dus geschonden. Deze beroepsgrond slaagt. De rechtbank komt niet toe aan het betoog van eiser over artikel 7:5 van de Awb.

5. De beroepen zijn gegrond. De rechtbank zal de bestreden besluiten vernietigen. Eiser heeft op de zitting de rechtbank uitdrukkelijk gevraagd om te beslissen op het onderliggende geschil. De rechtbank zal daarom beoordelen of de rechtsgevolgen van de te vernietigen besluiten in stand kunnen blijven of dat zelf in de zaken kan worden voorzien. (Voetnoot 4)

6. Eiser betoogt dat de heffingsambtenaar ten onrechte geen toepassing heeft gegeven aan de Beleidsregels voor het aanwijzen van een belastingplichtige en WOZ-belanghebbende in een keuzesituatie (de beleidsregels). Op basis van de Verordening afvalstoffenheffing van de gemeente Rotterdam kunnen verschillende personen als belastingplichtige worden aangemerkt. Op grond van artikel 5 van de beleidsregels hadden de aanslagen dan volgens eiser moeten worden opgelegd aan degene die het langst op het betreffende adres woonachtig was.

De afvalstoffenheffing kan worden geheven van degene die gebruik maakt van een perceel. (Voetnoot 5) Als meerdere leden van een huishouden gebruikmaken van een perceel, kan de heffingsambtenaar een van die leden aanwijzen als belastingplichtige. (Voetnoot 6) Degene die een perceel in gebruik geeft aan een ander, zoals een verhuurder, kan ook belastingplichtig zijn; de verhuurder mag de heffing wel verhalen op de huurder. (Voetnoot 7) In de beleidsregels staat dat als er meer personen gebruiker van een perceel zijn, de aanslag wordt opgelegd volgens een voorkeursvolgorde, waarbij als eerste is genoemd degene die het langst op het adres woont. (Voetnoot 8) De voorkeursvolgorde is erop gericht de aanslag op te leggen aan degene die in staat geacht mag worden de belasting te betalen. Er kan om die reden ook tot een andere keuze gekomen worden dan uit de voorkeursvolgorde zou volgen. (Voetnoot 9)

Naar het oordeel van de rechtbank heeft de heffingsambtenaar het zorgvuldigheidsbeginsel niet geschonden. De heffingsambtenaar heeft eerst een aanslag afvalstoffenheffing opgelegd aan een van de huurders van eiser. Naar aanleiding van het bezwaar van die huurder heeft de heffingsambtenaar de aanslag vernietigd en vervolgens de aanslagen afvalstoffenheffing voor de belastingjaren 2020 tot en met 2023 opgelegd aan eiser. De aanslagen zijn binnen de daarvoor geldende termijn opgelegd. (Voetnoot 11) Niet is gebleken dat de heffingsambtenaar onredelijk traag heeft gehandeld. De rechtbank kan bij de toetsing van de keuze van de heffingsambtenaar welke gebruiker hij aanslaat, geen rekening houden met moeilijkheden bij verhaal van de heffing op anderen. (Voetnoot 12) Zoals hiervoor in 6.2 is overwogen, is de Wm gewijzigd om juist in een geval als dit eiser als belastingplichtige aan te kunnen merken. Van strijd met het doel of de strekking van de Wm is daarom geen sprake. Deze beroepsgrond slaagt niet.

8. De rechtbank heeft met eiser op de zitting vastgesteld dat hij geen beroepsgronden heeft aangevoerd tegen de aanslag rioolheffing 2023. De rechtbank komt daarom niet toe aan een beoordeling van de rechtmatigheid van deze aanslag. (Voetnoot 13)

9. Eiser betoogt dat hij recht heeft op een proceskostenvergoeding, omdat de hoorplicht is geschonden. Eiser is advocaat en procedeert voor zichzelf. Hoewel hij geen proceskosten heeft gemaakt, is de hoorplicht zo belangrijk, dat de rechtbank de heffingsambtenaar toch zou moeten veroordelen in de proceskosten volgens een forfaitair bedrag. De rechtbank zou daarbij gebruik moeten maken van de mogelijkheid af te wijken van het Besluit proceskosten bestuursrecht (Bpb).

Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiser geen recht op een proceskostenvergoeding. De mogelijkheid tot afwijking van het Bpb ziet op het bedrag van de kosten. (Voetnoot 14) Maar in het geval van eiser staat vast dat er geen kosten zijn gemaakt die voor vergoeding in aanmerking komen. De rechtbank kan niet afwijken van artikel 1 van het Bpb. (Voetnoot 15)