Parket bij de Hoge Raad, strafrecht overig

CONCLUSIE

D.J.M.W. Paridaens

In de zaak

[verdachte],

geboren in [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1970,

hierna: de verdachte.

- ten aanzien van parketnummer 05/241908-19 wegens feit 1: “Verduistering, meermalen gepleegd”, feit 2: “Medeplegen van oplichting”, feiten 3, 5 en 6: "Oplichting, meermalen gepleegd", feit 4: “Verduistering” en feit 7: “Opzettelijk en wederrechtelijk identificerende persoonsgegevens, niet zijnde biometrische persoonsgegevens, van een ander gebruiken met het oogmerk om zijn identiteit te verhelen en de identiteit van een ander te misbruiken, waardoor uit dat gebruik enig nadeel kan ontstaan, meermalen gepleegd”,

- ten aanzien van parketnummer 05/260843-19 wegens feiten 1 en 2: “Oplichting, meermalen gepleegd” en feit 3: “Opzettelijk en wederrechtelijk identificerende persoonsgegevens, niet zijnde biometrische persoonsgegevens, van een ander gebruiken met het oogmerk om zijn identiteit te verhelen en de identiteit van een ander te misbruiken, waardoor uit dat gebruik enig nadeel kan ontstaan, meermalen gepleegd”, en

- ten aanzien van parketnummer 05/071069-20 wegens feit 1: “Oplichting” en feit 2: “Opzettelijk en wederrechtelijk identificerende persoonsgegevens, niet zijnde biometrische persoonsgegevens, van een ander gebruiken met het oogmerk om zijn identiteit te verhelen en de identiteit van een ander te misbruiken, waardoor uit dat gebruik enig nadeel kan ontstaan, meermalen gepleegd”,

veroordeeld tot een gevangenisstraf van 12 maanden, met aftrek van voorarrest. Daarnaast heeft de rechtbank beslist op de vorderingen van de benadeelde partijen en in verband daarmee aan de verdachte schadevergoedingsmaatregelen opgelegd. Het hof heeft opnieuw beslist op de vordering van de benadeelde partij [benadeelde] en in verband daarmee een schadevergoedingsmaatregel opgelegd, een en ander zoals omschreven in het arrest.

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1970,

wonende te [postcode] [plaats], [a-straat 1],

is niet verschenen.

Als raadsvrouw van verdachte, is ter terechtzitting aanwezig mr. M.J.R. Roethof, advocate te Arnhem, die verklaart uitdrukkelijk door verdachte gemachtigd te zijn de verdediging te voeren.

[…]

De voorzitter deelt mee dat het hof op voorhand van de raadsvrouw een bericht heeft ontvangen waaruit blijkt dat het hoger beroep is gericht tegen de opgelegde straf. Voorts deelt de voorzitter mee dat de raadsvrouw per e-mail aan het hof kenbaar heeft gemaakt dat verdachte ter terechtzitting van heden niet zal verschijnen, waarbij is verzocht om hem wel via een videoverbinding aan de zitting deel te laten nemen, welk verzoek door het hof is afgewezen.

De voorzitter constateert dat de verdachte niet aanwezig is en vraagt de raadsvrouw of ze zijn afwezigheid nog nader toe wil lichten.

De raadsvrouw voert het woord als volgt:

Het was fijner geweest als u mijn cliënt voor u had gehad, zeker omdat het om een strafmaatappel gaat. Er zijn twee redenen waardoor mijn cliënt vandaag niet aanwezig is. Ten eerste loopt hij vanwege een faillissement het risico dat hij in gijzeling wordt genomen. Daar is hij in ieder geval bang voor. Ten tweede valt de aandacht vanuit de pers voor deze zaak hem zwaar.

Het is zo dat het eerste punt niet anders wordt als er een nieuwe zitting wordt gepland, behalve als het verzoek tot gijzeling intussen wordt afgewezen. Dan zou mijn cliënt bij een andere zitting wel aanwezig kunnen zijn. De tijd zal dat moeten leren. Op dit moment is het allemaal zo vers dat het moeilijk is om daar duidelijkheid over te krijgen. Mijn cliënt was in ieder geval graag aanwezig willen zijn. Ik begrijp dat het niet de voorkeur verdient, maar ik zou u willen vragen om te heroverwegen om mijn cliënt vandaag, of desnoods op een ander moment, digitaal deel te laten nemen aan de zitting.

De voorzitter deelt mee dat het verzoek van de raadsvrouw wordt afgewezen, nu het niet fysiek bijwonen van de zitting door de zich in vrijheid bevindende verdachte slechts bij uitzondering kan plaatsvinden en de door de raadsvrouw genoemde belangen onvoldoende zwaarwegend zijn om dit in deze zaak wel toe te staan.

De raadsvrouw voert het woord als volgt:

In dat geval doe ik een verzoek om aanhouding. Terecht werd mij zojuist de vraag gesteld wat de situatie bij een volgende zitting zou zijn. Het punt van de pers zou niet veranderen. Het meest springende punt is de mogelijke gijzeling. Dat kan bij een volgende zitting anders zijn. Op dit moment voelt mijn cliënt niet vrij genoeg om bij de zitting aanwezig te zijn, maar hij wil wel degelijk komen om zijn persoonlijke omstandigheden toe te lichten. Ik doe ook een beroep op het aanwezigheidsrecht.

De advocaat-generaal deelt mee:

Ik wil allereerst graag opmerken dat naast de raadsvrouw van de verdachte, ook een benadeelde partij en een raadsvrouw van een benadeelde partij aanwezig zijn. Zij hebben er belang bij dat de zaak wordt afgedaan, Het gaat in dit geval om een strafmaatappel. In dat soort gevallen vind ik het fijn als de verdachte aanwezig is, zodat hij kan uitleggen waarom de opgelegde straf te hoog zou zijn. De rechtbank heeft in eerste aanleg een forse straf opgelegd van twaalf maanden. De eis was 24 maanden. Dat zijn forse straffen, wat maakt dat ik het belang van de verdediging, wel zie. Ik twijfel echter of de verdachte op een volgende zitting wel zal verschijnen. Dat zal dan moeten blijken. Dit is het eerste aanhoudingsverzoek in hoger beroep en ik verzet mij niet tegen aanhouding van de zaak.

Het onderzoek ter terechtzitting wordt onderbroken voor beraad in raadkamer. Na hervatting van het onderzoek deelt de voorzitter als beslissing van het hof mee dat verdachte duidelijk zelf een keuze heeft gemaakt en zijn belangen van het ter terechtzitting verschijnen voor deze zaak heeft afgewogen tegen zijn andere belangen. Ook geldt dat de redenen voor het niet verschijnen bij een nieuw te plannen zitting nog kunnen spelen. Na afweging van alle belangen, is het hof van oordeel dat de zaak vandaag inhoudelijk wordt behandeld en wordt het verzoek tot aanhouding van de zaak afgewezen.

[…]

De raadsvrouw voert het woord tot verdediging overeenkomstig haar pleitnota, die zij per e-mail aan het hof heeft toegestuurd en welke aan dit proces-verbaal is gehecht. In aanvulling op de pleitnota voert de raadsvrouw het woord als volgt:

[…]

Na ‘verzoek aanhouding’: Mocht u niet meegaan in het voorgaande en mijn cliënt toch tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf veroordelen, dan is mijn voorwaardelijk verzoek om de zaak toch aan te houden. U stelt terecht kritische vragen hier op zitting en ik denk dat als mijn cliënt hier aanwezig zou zijn, u zou kunnen zien en voelen wat voor vlees u in de kuip heeft en dat dit doorslaggevend kan zijn in de strafmaat. Mijn verzoek is dan om de zaak te heropenen en mijn cliënt in de gelegenheid te stellen om op een ander moment zijn verhaal te doen.”

Verzoek van de verdediging

Op voorhand en tijdens de terechtzitting van 7 september 2023 heeft de raadsvrouw verzocht om onderhavige zaak via een videoverbinding met verdachte te bespreken. Reden hiervoor was dat verdachte vreest het risico te lopen te worden vastgehouden voor een gijzeling indien hij ter terechtzitting zou verschijnen. Daarnaast vindt hij het niet prettig dat er vanuit de pers aandacht is voor zijn zaak, zodat hij ook daarom niet in persoon bij de zitting aanwezig wil zijn. Na afwijzing van het primaire verzoek van de verdediging tot behandeling via een videoverbinding, is verzocht om de zaak aan te houden, zodat verdachte bij een volgende zitting aanwezig zou kunnen zijn om zijn persoonlijke omstandigheden toe te kunnen lichten. Het hof heeft dit verzoek afgewezen met de motivering dat dezelfde redenen voor het niet gebruik maken van het aanwezigheidsrecht op 7 september 2023 ook bij een andere, te plannen zitting zullen spelen en verdachte duidelijk zelf een keuze heeft gemaakt na afweging van de belangen van het ter terechtzitting verschijnen voor deze zaak en zijn andere belangen. Dat er voor verdachte een onvoorwaardelijke gevangenisstraf op het spel staat, heeft hij bij deze afweging mee kunnen nemen. Aan het einde van de behandeling van de zaak heeft de raadsvrouw nogmaals verzocht om de zaak aan te houden, maar enkel in het geval het hof een onvoorwaardelijke gevangenisstraf aan verdachte op zou leggen.

Standpunt van het openbaar ministerie

De advocaat-generaal heeft gemotiveerd aangegeven zich tegen aanhouding van de zaak te verzetten.

Oordeel van het hof

Het hof wijst het herhaalde verzoek tot aanhouding af, met dezelfde motivering als hierboven vermeld.”

De eerste deelklacht

- art. 131a Sv:

“1. Waar in dit wetboek de bevoegdheid wordt gegeven tot het horen, verhoren of ondervragen van personen, wordt daaronder, met uitzondering van bij algemene maatregel van bestuur te bepalen gevallen, mede begrepen horen, verhoren of ondervragen per videoconferentie, waarbij een directe beeld- en geluidsverbinding totstandkomt tussen de betrokken personen.

2. De voorzitter van het college, de rechter, de rechter-commissaris of ambtenaar die met de leiding over het horen is belast, beslist of van videoconferentie gebruik gemaakt wordt, waarbij het belang van het onderzoek in aanmerking wordt genomen. Alvorens te beslissen wordt de te horen persoon of diens raadsman en in voorkomende gevallen de officier van justitie, in de gelegenheid gesteld hun mening kenbaar te maken over de toepassing van videoconferentie. Bij algemene maatregel van bestuur kunnen hierover nadere regels worden gesteld.

3. Tegen de beslissing om van videoconferentie gebruik te maken staat geen afzonderlijk rechtsmiddel open.

4. Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur worden regels gesteld omtrent:

a. de eisen waaraan de techniek van videoconferentie dient te voldoen, onder meer met het oog op de onschendbaarheid van vastgelegde waarnemingen;

b. de controle op de naleving van de eisen, bedoeld onder a.”

- art. 286 Sv:

“1. De voorzitter ondervraagt de verdachte.

2. Is er meer dan één verdachte, dan bepaalt de voorzitter in welke volgorde de verdachten worden ondervraagd.

3. De voorzitter kan bepalen dat de verdachte buiten tegenwoordigheid van een of meer medeverdachten of getuigen zal worden ondervraagd.

4. Gedurende de verdere loop van het onderzoek kunnen aan de verdachte door de voorzitter, de rechters, de officier van justitie, de raadsman en de medeverdachte vragen worden gesteld.

5. Artikel 293 is van overeenkomstige toepassing.

6. Bij het verhoor van de verdachte wordt zo veel mogelijk onderzocht, of zijn verklaring op eigen wetenschap berust.”

- art. 2 Besluit videoconferentie:

“1. In de navolgende gevallen wordt geen gebruik gemaakt van videoconferentie, tenzij met instemming van de verdachte of diens raadsman:

a. ten aanzien van de verdachte, die in de desbetreffende zaak wordt voorgeleid voor de rechter-commissaris in verband met de inbewaringstelling;

b. ten aanzien van de verdachte, bij de inhoudelijke behandeling van de zaak ter terechtzitting van de meervoudige kamer.”

Beoordeling van de eerste deelklacht

14. Ik ga dan nu over tot de bespreking van de eerste deelklacht. De voorzitter heeft het verzoek van de verdediging om de verdachte digitaal te laten deelnemen aan de terechtzitting afgewezen omdat het niet fysiek bijwonen van de terechtzitting door de zich in vrijheid bevindende verdachte slechts bij uitzondering kan plaatsvinden en de door de raadsvrouw genoemde belangen onvoldoende zwaarwegend zijn om dit in deze zaak wel toe te staan.

15. Deze beoordeling geeft, gelet op hetgeen hiervoor is besproken, geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting en acht ik ook niet onbegrijpelijk. Maar zelfs als daarover anders mocht worden geoordeeld, faalt de klacht vanwege het navolgende.

16. Tegen beslissingen van de voorzitter over de orde op de terechtzitting staat in het algemeen geen beroep in cassatie open. (Voetnoot 17) Gelet daarop kan in mijn ogen tegen de afwijzing van een verzoek van de verdachte tot het door de voorzitter gebruik maken van de bevoegdheid van art. 131a Sv in cassatie (ook) niet worden opgekomen.

De tweede deelklacht

18. De tweede deelklacht houdt in dat het hof het aanhoudingsverzoek en het voorwaardelijke aanhoudingsverzoek die ertoe strekten de verdachte in de gelegenheid te stellen van zijn aanwezigheidsrecht gebruik te maken, heeft afgewezen op gronden die deze afwijzingen niet kunnen dragen.

19. Bij de beoordeling van het middel stel ik het volgende voorop. In het algemeen en kort samengevat gelden op grond van jurisprudentie van de Hoge Raad de volgende regels voor de beslissing van de rechter op een door of namens de verdachte in verband met het aanwezigheidsrecht gedaan verzoek tot aanhouding van het onderzoek ter terechtzitting. De rechter moet eerst nagaan (i.) of aan het aanhoudingsverzoek concreet een omstandigheid ten grondslag is gelegd. Als zo’n omstandigheid niet is aangevoerd, kan het verzoek om die reden worden afgewezen. (Voetnoot 18) Als zo’n omstandigheid wel is aangevoerd, kan de rechter nagaan (ii.) of de aan het verzoek ten grondslag gelegde omstandigheid niet aannemelijk is. Nadat zo nodig gelegenheid is geboden voor nadere toelichting of het overleggen van bewijsstukken, kan de rechter het verzoek afwijzen op de grond dat de aan het verzoek ten grondslag gelegde omstandigheid niet aannemelijk is. (Voetnoot 19) Indien de rechter niet tot het oordeel komt dat die omstandigheid niet aannemelijk is, dient hij (iii.) een afweging te maken tussen het belang van de verdachte bij het kunnen uitoefenen van zijn aanwezigheidsrecht en, kort gezegd, het belang dat niet alleen de verdachte maar ook de samenleving heeft bij een doeltreffende en spoedige berechting. Van die afweging, waarbij de aan het verzoek tot aanhouding ten grondslag gelegde gronden moeten worden betrokken, dient de rechter in geval van afwijzing van het aanhoudingsverzoek blijk te geven in de motivering van zijn beslissing. (Voetnoot 20)

i. het procesverloop, de duur van de procedure en de ouderdom van het tenlastegelegde; (Voetnoot 21)

ii. het gewicht van de zaak (bijvoorbeeld gelet op het tenlastegelegde en/of de in eerste aanleg opgelegde straf); (Voetnoot 22)

iii. de aanwezigheid van een gemachtigd raadsman of raadsvrouw die namens de verdachte verweer kan voeren; (Voetnoot 23)

iv. of de verdachte zijn visie op de zaak in de betreffende fase van het proces anderszins naar voren heeft gebracht; (Voetnoot 24)

26. Het middel klaagt dat de strafoplegging ontoereikend is gemotiveerd, omdat het hof van het uitdrukkelijk onderbouwde standpunt dat de verdediging in het kader van de strafoplegging naar voren heeft gebracht, is afgeweken zonder in het bijzonder de redenen op te geven die hiertoe hebben geleid

27. In HR 5 juli 2022, ECLI:NL:HR:2022:975, NJ 2023/129 m.nt. J.M. ten Voorde, heeft de Hoge Raad in dit verband het volgende overwogen:

“3.4 In het Nederlandse strafrecht geldt dat de rechter die de zaak behandelt en op basis daarvan over de feiten oordeelt (hierna: de feitenrechter), beschikt over een ruime straftoemetingsvrijheid. Dat wil zeggen dat de feitenrechter binnen de grenzen die de wet stelt, vrij is in de keuze van de op te leggen straf – waaronder ook is te verstaan de strafsoort – en in de keuze en de weging van de factoren die hij daarvoor in de concrete zaak van belang acht. De beslissing over de straftoemeting wordt in sterke mate bepaald door de omstandigheden van het geval en de persoon van de verdachte. Mede gelet op de veelheid aan factoren die van belang (kunnen) zijn bij de keuze van de strafsoort en het bepalen van de hoogte van de straf kan de feitenrechter daarbij slechts tot op zekere hoogte inzicht verschaffen in en uitleg geven over de afwegingen die ten grondslag liggen aan zijn straftoemetingsbeslissing.

3.5.1 In artikel 359 leden 5 en 6 Sv zijn enkele motiveringsvoorschriften neergelegd die de rechter ambtshalve bij de oplegging van een straf in acht moet nemen. Het in artikel 359 lid 2 Sv neergelegde motiveringsvoorschrift heeft daarnaast zelfstandige betekenis. Dit voorschrift brengt met zich dat de rechter zijn beslissing over de strafoplegging nader moet motiveren als die beslissing afwijkt van een uitdrukkelijk onderbouwd standpunt van de verdediging of het openbaar ministerie.

3.5.2 De onder 3.4 genoemde straftoemetingsvrijheid stelt de feitenrechter in staat om bij de beslissing over de oplegging van straf zoals bedoeld in artikel 350 Sv, te komen tot een strafoplegging die is afgestemd op de ernst van het bewezenverklaarde feit, de persoon van de verdachte en alle overige betrokken belangen. De grote vrijheid die de feitenrechter bij deze beslissing heeft, brengt ook de verantwoordelijkheid van de feitenrechter mee om – met het oog op de begrijpelijkheid en de aanvaardbaarheid van de strafoplegging en mede in reactie op wat ter terechtzitting naar voren is gebracht over de strafoplegging – inzicht te bieden in de beweegredenen die in het concrete geval hebben geleid tot de opgelegde straf. In de feitenrechtspraak bestaat – gelet op diverse initiatieven die daartoe zijn ondernomen – in algemene zin ook ruim aandacht voor het belang van een behoorlijke strafmotivering.

3.5.3 Aan de rechtspraak van de Hoge Raad ligt ten grondslag dat de verantwoordelijkheid voor de inhoud en de motivering van de straftoemeting in het concrete geval in belangrijke mate bij de feitenrechter ligt. De Hoge Raad stelt zich daarom als cassatierechter terughoudend op bij de beantwoording van de vraag of de motivering van de beslissing over de straftoemeting toereikend is.

3.5.4 Waar het gaat om de motiveringsverplichting van de tweede volzin van artikel 359 lid 2 Sv past de hiervoor genoemde terughoudendheid van de Hoge Raad als cassatierechter bij de eisen die in de rechtspraak van de Hoge Raad in het algemeen worden gesteld aan het uitdrukkelijk onderbouwde standpunt, en de invulling van de responsieplicht van de rechter als hij afwijkt van zo’n standpunt. Van belang hierbij is in het bijzonder het arrest van 11 april 2006, ECLI:NL:HR:2006:AU9130. Zo levert een algemeen verzoek tot het matigen van de straf op basis van persoonlijke omstandigheden van de verdachte niet een uitdrukkelijk onderbouwd standpunt op. Dat geldt ook voor de enkele opsomming van factoren die bij de strafoplegging in de zaak van de verdachte een rol zouden moeten spelen en die zouden moeten leiden tot een bepaalde soort of mate van straf.

Van een uitdrukkelijk onderbouwd standpunt kan wel sprake zijn als het gaat om een betoog waarin beargumenteerd wordt aangevoerd waarom – gelet op de belangen die daarbij voor de verdachte op het spel staan – een bepaalde specifieke omstandigheid of een samenstel van specifieke omstandigheden zou moeten leiden tot een bepaalde soort of mate van straf, of waarom de rechter daarvan juist zou moeten afzien. De rechter moet dan op grond van artikel 359 lid 2, tweede volzin, Sv nader motiveren waarom hij tot een van dat standpunt afwijkende beslissing komt. In zo’n geval gaat het bij de controle in cassatie in de kern om niet meer dan de vraag of de feitenrechter ervan blijk heeft gegeven dat acht is geslagen op het uitdrukkelijk onderbouwde standpunt, en of de feitenrechter, gelet op de strafmotivering als geheel, voldoende inzichtelijk heeft gemaakt waarom de door de verdediging voor zijn standpunt aangevoerde gronden niet opwogen tegen de door het hof genoemde gronden voor de opgelegde straf.”

2. Het zwaartepunt van het hoger beroep ligt wat de verdediging betreft in de strafmaat. De rechtbank heeft cliënt veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 12 maanden. Naar het oordeel van cliënt heeft de rechtbank echter onvoldoende rekening gehouden met zijn persoonlijke omstandigheden en hetgeen anderszins omtrent de strafmaat naar voren is gebracht.

3. Door de rechtbank werd cliënt in het bijzonder aangerekend dat hij het vertrouwen van de aangevers heeft gewekt en dit vervolgens op grove wijze heeft geschonden. Daarbij zou cliënt - volgens de rechtbank - ook listig misbruik hebben gemaakt van de relaties die hij op dat moment had met kwetsbare vrouwen. Ook zou hij misbruik hebben gemaakt van het vertrouwen dat de maatschappij - ten behoeve van het maatschappelijk en economisch verkeer - in algemene zin moet kunnen hebben in de oprechtheid waarmee anderen aan dit verkeer deelnemen.

4. Cliënt is tijdens de behandeling van de zaak in eerste aanleg tot inkeer gekomen en heeft dat ook tijdens de zitting van de rechtbank kenbaar gemaakt. Cliënt beseft zich maar al te goed dat hij met zijn handelswijze veel slachtoffers heeft gemaakt. Daar heeft hij veel spijt van. Cliënt meent echter ook dat zijn handelen vooral in de context van de problematieken van destijds moet worden gezien.

5. Zoals door FPA Zuidlaren en het PPG van Scheveningen werd vastgesteld, was sprake van een persoonlijkheidsstoornis, PTSS, een stoornis in het gebruik van alcohol en cocaïne, en zwakbegaafdheid. Cliënt is daar destijds niet (zelf) uitgekomen en zocht toevlucht in de verweten gedragingen.

6. Er is sindsdien echter wel het een en ander - in positieve zin - veranderd. Cliënt is gemotiveerd om zijn leven weer op de rit te krijgen. Dat heeft ertoe geleid dat cliënt sinds het vonnis van de rechtbank niet opnieuw met justitie in aanraking is gekomen/is veroordeeld.

7. Daarnaast heeft cliënt een eigen bedrijf opgezet, waaruit hij (structureel) inkomen krijgt. Daarmee kan hij niet alleen in zijn levensbehoeften voorzien, maar ook zijn schulden inlossen. Ook is van middelengebruik geen sprake meer.

8. Cliënt meent dat hieruit volgt dat sprake is van een zeer positieve gedragsverandering en daarmee ook een sterke inperking van het recidiverisico. Nu cliënt heeft ingezien hoe het ook anders kan, is er te meer motivatie om het verleden achter zich te laten.

9. Namens cliënt verzoek ik u vandaag dan ook om deze (gewijzigde) persoonlijke omstandigheden bij de strafoplegging in strafverlichtende zin mee te wegen. Daarbij verzoek ik u ook in uw overwegingen mee te wegen dat bij een langdurige gevangenisstraf ook een risico bestaat dat de positieve ontwikkelingen teniet zullen worden gedaan.

Jurisprudentie iz vermogensfeiten

[…]

Conclusie

22. Alle omstandigheden in onderlinge samenhang bezien, vraag ik u dan ook om cliënt een (deels) voorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen, zodat er ruimte is om de positieve ontwikkelingen voort te zetten.”

Verdachte heeft zich in een relatief korte periode schuldig gemaakt aan het plegen van een groot aantal (voornamelijk vermogens-)delicten. Verdachte zocht op geraffineerde wijze contact met kwetsbare vrouwen met wie hij een relatie aanknoopte. Hij heeft vervolgens misbruik gemaakt van hun persoonsgegevens. Verdachte huurde auto’s, vakantiehuisjes of bestelde catering en maakte daarbij gebruik van een valse naam of de gegevens van de vrouw met wie hij een relatie had op dat moment. Verdachte heeft met zijn handelwijze veel slachtoffers gemaakt. De slachtoffers waren in de veronderstelling dat zij handelden met een bonafide koper van goederen. Vervolgens werden zijn niet betaald voor hetgeen zij hadden geleverd. Dit zijn ernstige en ergerlijke feiten.

De rechtbank rekent het verdachte in het bijzonder aan dat hij het vertrouwen van de aangevers heeft gewekt en dit vervolgens op grove wijze heeft geschonden. Verdachte maakte daarbij ook listig misbruik van de relaties die hij op dat moment had met kwetsbare vrouwen. Daarnaast heeft verdachte misbruik gemaakt van het vertrouwen dat de maatschappij – ten behoeve van het maatschappelijk en economisch verkeer – in algemene zin moet kunnen hebben in de oprechtheid waarmee anderen aan dit verkeer deelnemen.

Uit het reclasseringsadvies komt onder meer naar voren dat er kan worden gesproken van een langdurig delictpatroon aangaande vermogensdelicten bij verdachte. De reclassering signaleert al langere tijd problematiek op vrijwel alle leefgebieden. Verdachte heeft voor zover bij de reclassering bekend geen vaste woon- of verblijfplaats, geen werk en (structureel) inkomen hieruit en er is sprake van een schuldenlast. De reclassering constateerde onder andere in haar rapport van 18 maart 2021 dat er sprake is van een relatie tussen delictgedrag en middelengebruik. Verdachte pleegt delicten om in zijn gebruik van cocaïne en alcohol te kunnen voorzien. Daarnaast is er sprake van psychische problematiek. Er is sprake van een persoonlijkheidsstoornis. Posttraumatische Stressstoornis (PTSS), een stoornis in het gebruik van alcohol en cocaïne en zwakbegaafdheid. Deze diagnose is vermeld in de ontslagbrief van FPA Zuidlaren en komt overeen met de gestelde diagnose in het PPCG van Scheveningen waar verdachte van november 2020 tot mei 2021 verbleef. De rode draad die de reclassering in haar dossier naar voren ziet komen is die van een man die herhaaldelijk aangeeft aan zichzelf te willen werken door middel van zowel ambulante als klinische behandelingen. Echter, telkens blijkt bij inzet van nieuwe trajecten dat de behandeling voortijdig worden beëindigd vanwege het onttrekken aan voorwaarden. Verdachte wekt de indruk gemotiveerd te zijn, maar laat met zijn gedrag een ander beeld zien. De reclassering ziet op dit moment geen beschermende factoren. Het risico op recidive wordt ingeschat als hoog.

Verdachte heeft diverse (langdurige) gevangenisstraffen opgelegd gekregen, alsook maatregelen gericht op gedragsverandering zowel in ambulant als klinisch kader. Er hebben opnames plaatsgevonden in FPA en FPK, alle binnen een verplicht reclasseringskader. In mei 2021 werd hij voor het laatst opgenomen binnen een klinische setting (FPA Zuidlaren) in het kader van een V.I. Op 31 juli 2021 onttrok hij zich aan deze behandeling en daarna was hij niet meer bereikbaar voor de reclassering. Eerdere inspanningen hebben niet geleid tot blijvende gedragsverandering. De leefsituatie van verdachte is onveranderd gebleven, de risico’s zijn onverminderd hoog. De mogelijkheden binnen een voorwaardelijk kader zijn, naar mening van de reclassering, uitgeput. Een hernieuwde (klinische) behandeling binnen een voorwaardelijk kader zal enkel een herhaling van zetten zijn.

De rechtbank weegt voorts in het nadeel van verdachte mee dat hij eerder onherroepelijk is veroordeeld voor vermogensdelicten. Dat heeft hem er kennelijk niet van weerhouden om zich opnieuw schuldig te maken aan strafbare feiten. Gelet op de aard, de ernst en de frequentie van de door verdachte gepleegde feiten dient naar het oordeel van de rechtbank oplegging van een gevangenisstraf te volgen.

Bij het bepalen van de hoogte van de gevangenisstraf heeft de rechtbank rekening gehouden met de proceshouding van verdachte en dat de redelijke termijn is geschonden. Daarnaast is artikel 63 van het Wetboek van Strafrecht van toepassing.

Alles afwegende zal de rechtbank aan verdachte een gevangenisstraf van na te noemen duur opleggen. Gelet op het advies van de reclassering, dat de eerder opgelegde hulpverleningstrajecten die niet hebben geleid tot blijvende gedragsverandering, zal de rechtbank geen voorwaardelijk straf -al dan niet met bijzondere voorwaarden- opleggen.

[…]”